“İki səbəb Qarabağda sülhə mane olur” – separatçı münaqişələr üzrə ekspert
“İki onillik ərzində Qarabağ münaqişəsinin həllinə nail olmaq mümkün olmayıb. Apreldə dörd gün davam edən müharibədən sonra isə ümumiyyətlə ümidlər azaldı. Bu, güc tətbiqini legitimləşdirdi”.
Publika.az xəbər verir ki, bu barədə separatçı münaqişələr üzrə araşdırmaçı Nina Caspersenin “Washington Post” nəşrində dərc olunan məqaləsində deyilir.
Müəllif qeyd edir ki, iki mühüm səbəb münaqişənin həllinə mane olur.
Birincisi, xalqların razılaşmamasıdır
“Azərbaycan və Ermənistan prezidentləri kompromisə nail olsa da, onların hökumətlərinin, yaxud ictimaiyyətinin buna gedəcəyi inandırıcı deyil. Ritorika hər iki tərəfdə daha kəskin səslənir. Levon Ter-Petrosyan 1998-ci ildə güzəştə gedərkən, ciddi müqavimətlə qarşılaşdı”, – deyə müəllif yazır.
İkincisi, ermənilərin azərbaycanlılarla birgə yaşamaq istəməsidir
“2005-ci ildən sonra qəbul olunan “Madrid prinsipləri”ndə Dağlıq Qarabağın yekun statusu təxirə salınır. Erməni əsgərləri ərazilərdən çıxmalı, köçkün və qaçqınlar evlərinə qayıtmalı, Dağlıq Qarabağa beynəlxalq səviyyədə tanınan aralıq status verilməlidir. Son status isə referendumla həll olunacaq. Ermənistan tərəfi bu referendumu müstəqillik hesab edir. Lakin Azərbaycan tam müstəqilliyi rədd edir. Papua-Yeni Qvineya, Serbiya və Montenoqro, Sudan kimi münaqişələrdə referendum modelindən istifadə olunub. Lakin orada referendumun nəticələri əvvəlcədən bəlli olmayıb və ərazi bütövlüyü seçicilər üçün cəlbedici təklif olub. Dağlıq Qarabağda isə fərqlidir. Burada ermənilər müstəqillik istəyir. Bu da referendumun nəticələrini əvvəlcədən bəlli edir. Variantlardan birinin referendumun üçdə iki səs çoxluğu ilə qəbul edilməsi olub. Bu zaman azərbaycanlılar evlərinə qayıdaraq, səsvermədə iştirakı ilə mümkün ola bilər. Ermənistan isə azərbaycanlıların evlərinə qayıtmasına razı deyil. Bu səbəbdən də referendum məsələsi razılaşdırılmamış qalır”, – Nina Caspersen yazıb.