“Odundağ” dünən keçirilən əməliyyatların tərkib hissəsi idi
Hazırda cəmiyyət cavab əməliyyatlarının birtərəfli şəkildə dayandırılmasını qəbul etmək istəmir və Silahlı Qüvvələrimizin uğurlarının davamlı bir şəkildə inkişafını gözləyir. Təbii, cəmiyyətin bir üzvü kimi biz də münaqişənin birdəfəlik həllinə tərəfdarıq. Lakin, gəlin bir nəzər salaq Qarabağ müharibəsinin birinci hissəsi hansı şəkildə başladı və genişmiqyaslı xarakter aldı. Müharibənin birinci hissəsi yollarda pusqu qurulması, maşınların daşqalaq edilməsi kimi terror-təxribat əməliyyatlarından keçərək aktiv fazaya daxil olmuşdu. Yəni genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlara çevrilmişdi. Bu baxımdan atəşkəsdən sonra, siyasi vəziyyətin kritik olduğu bir zamanda birdən-birə sürətli əməliyyatla Xankəndində oturmağı hesablamaq doğru olmazdı. Müdafiə Nazirliyinin təlimlərdə göstərdiyi taktiki manevrlər isə, özünü dünən real döyüşdə qabarıq şəkildə göstərdi.
Lakin unutduğumuz bir məqam var. Xatırladım ki, ilkin olaraq düşmənin yayındırıcı həmlələrinin qarşısının alınması üçün uğurlu bir əməliyyat keçirildi.
Odundağ yüksəkliyi əməliyyatı
İki ay öncə ABŞ özəl kəşfiyyat araşdırmaları mərkəzi Stratfor, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Qazax rayonu istiqamətində strateji əhəmiyyətli Odundağ yüksəkliyində nəzarəti əldə keçirməsindən yazırdı. Müdafiə Nazirliyi tərəfindən rəsmi şəkildə təsdiqlənən əməliyyatın detalları bu gün bizə aydın olur.
Nəzərinizə çatdırım ki, 1990-cı il əvvəllərindən etibarən ermənilər Qazax və Sədərək istiqamətində yayındırıcı hücumlar həyata keçirirdi. Martın 24-də Qazax rayonunun Bağanıs Ayrım kəndinin işğalı nəticəsində azərbaycanlılar xüsusi qəddarlıqla öldürülür, 100-dən çox ev yandırılır və kəndin sağ qalan əhalisi öz torpaqlarından qovulur. Yuxarı Əskipara, Bağanis Ayrım, Aşağı Əskipara və Quşçu Ayrım istiqamətində möhkəmlənməyə çalışan erməni qüvvələri avqust ayında aparılan əməliyyat nəticəsində məğlub edilir.
1990-cı il Qazax istiqamətində aparılan döyüşləri qısa da olsa xatırlatmaqda məqsədim, əslində Odundağ əməliyyatının hansı xeyirli məqsədlər üçün aparılmasını göstərməkdir. Belə ki, respublikamızın şimal-qərb bölgəsində mülki əhalinin təhlükəsizliyinin təmin olunması üçün belə bir ciddi addım atıldı. Ermənistanın KTMT-na üzv olmasını nəzərə alarsaq, bu addımın nə qədər riskli bir addım olmasının fərqinə varmış olarıq. Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin “kölgəsi” hesab olunan Stratfor bildirir: “Azərbaycan ordusu Odundağ yüksəkliyində postunu bərpa etdiyini bildirib. Regiondan gələn xəbərlər də bu iddianı təsdiqləyənə bənzəyir. Azərbaycanın, əslində, o mövqedən niyə çəkildiyi də aydın deyil. Amma Ermənistan Qazaxa gedən təchizat xətlərini kəsməklə Azərbaycan əsgərlərini geri çəkilməyə məcbur etmək istəyirdi. Azərbaycan ordusunun öz mövqeyini gücləndirdiyi barədə məlumatlar var. Bu yüksəklik ətrafdakı ərazilərə nəzarət baxımından vacibdir. Ən əsası, post Ermənistanın H26/M1 magistralına nəzarət imkanı verir…
Bu strateji mövqe Azərbaycan-Ermənistan münaqişəsində, kiçik də olsa, bir dəyişiklik yarada bilər”. Düşünürəm ki, Odundağ əməliyyatı hazırda keçirilən əməliyyatın tərkib hissəsidir və Stratfor dəyişiklik dedikdə heç də həmin bölgəni nəzərdə tutmurdu. <p”>Ordumuz aprelin 2-nə keçən gecə və gün ərzində Ağdərə-Tərtər-Ağdam və Xocavənd-Füzuli istiqamətində düşmən təxribatın qarşısının alınması, mülki əhalinin təhlükəsizliyinin təmin olunması məqsədilə əməliyyat keçirməsi də bunu bir daha təsdiq etdi. Əməliyyat nəticəsində aşağıdakı strateji hissələr ələ keçirildi.
Ağdərənin Talış, Seysulan kəndləri
Füzuli rayonu ərazisindəki Lələtəpə yüksəkliyi
Bununla yanaşı, Goranboy rayonu və Naftalan şəhərinə təhlükə yarada biləcək Talış kəndi ətrafındakı yüksəkliklər də ələ keçirildi. Yəqin ki, mətbuatda yayılan, Ağdərə istiqmətində ələ keçirilən beş yüksəklik dedikdə bu ərazilər nəzərdə tutulur. Azad edilən Talış kəndinin intensiv olaraq Tap Qaraqoyunlunu atəşə tutması, o cümlədən kurort tipli Naftalan şəhərini təhlükəli vəziyyətdə saxlaması onun strateji önəmindən xəbər verirdi. Talış və ətrafdakı yüksəkliklərin azad edilməsi birbaşa olaraq Sərsəng su anbarı istiqamətində aparılacaq gələcək əməliyyatların da önünü açıb. Lələtəpə yüksəkliyinin ələ keçirilməsi isə, ordumuzun Xocavənd-Füzuli-Cəbrayıl istiqamətində maneəsiz irəliləməsinə imkan yaradacaq.
Bu baxımdan, dünən azad edilən strateji ərazilərə Odundağ yüksəklini də əlavə edərsək, əməliyyatların təmamilə dayandırılacağını doğru hesab etmək olmaz. Unutmamalıyıq. Torpaqları azad etmək nə qədər çətindirsə, həmin əraziləri qorumaq və orada möhkəmlənmək bir o qədər də asan deyil. Məhz, buna görə də cəmiyyət ordumuza daim güvənməli, öz birliyini itirməməli və əsasən də baş verən hadisələrə səbrlə yanaşmağı bacarmalıdır.