Yeraltı, yerüstü sərvətlərlə zəngin olan Azərbaycanın yaxın-uzaq qonşuları onun ərazisini hər zaman işğal etməyə çalışıb və ya işğal edilib.

 

Tez-tez döyüş meydanı olan bir ərazidə maddi və mənəvi mədəniyyəti dağıdılır, yandırılır və qarət olunur. I Şah Abbas dövründən bu yana ötmüş tarixə nəzər yetirsək görərik ki, bu gün hayların işğalı altında olan Qarabağ torpaqları müxtəlif vaxtlarda fərqli şəkildə döyüş meydanına çevrilib. Qarabağ torpağının bir parçası olan indiki Laçın rayonunun ərazisidə bu döyüşlərin məkanı olub. Nəticədə bir çox maddi və mənəvi mədəniyyət abidələri məhv olub, dağıdılıb və qarət edilib.Lakin Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilən bu ərazilər əvvəlki döyüşlərdən fərqli olaraq daha çox dağıntıya məruz qaldı. 

 

Haylar bu gün də Qarabağın maddi və mənəvi mədəniyyət abidələrini məhv etməklə yanaşı, onları tam “erməniləşdirilməyə” çalışırlar. Bir çox ziyalılarımız öz haqq səsini ucaltmaqla düşmənin yeritdiyi siyasətin qarşısını almaq üçün əllərindən gələni etməyə çalışırlar. Belə Vətən övladlarından birinin, Azərbaycanın İşğal Olunmuş Ərazilərindəki Tarix və Mədəniyyət Abidələrini Müdafiə Təşkilatı ictimai birliyinin sədri, dəyərli ziyalı, gözəl tarixi araşdırmalar və tədqiqatlar müəllifi Faiq İsmayılovun dəstixətti bir çoxumuza yaxından tanışdır. Ömrünün gənc çağlarını Azərbaycanın, doğulduğu Laçın rayonunun inkişafına və çiçəklənməsinə sərf etmiş bu insan bu gündə bu yolda yorulmadan mübarizə aparır. Onun əsas məqsədi haylar tərəfindən Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində sahibsiz qalmış tarix və mədəniyyət abidələrinin məhvinə yönəlmiş antihumanist hərəkətlərini ifşa etmək, bununla da Bəşər Mədəniyyətinə erməni təcavüzünü beynəlxalq səviyyədə təbliğ etməkdir. Bunun üçün Faiq İsmayılov bəzi məlumatları digər millətlərin oxuyub yaxından tanış olması üçün xaricdə yayımlanan ingilis dilli mətbu orqanlarında çap edilməsinə nail olur. Onun növbəti yazısı – “Focus on Gasimushagi Carpets” (“Qasımuşağı xalçaları diqqət mərkəzində”) rubrikasından Gasimushagi carpets – Azerbaijan culture under threat (“Təhlükə altında olan Azərbaycan mədəniyyəti — Qasımuşağı xalçaları”) məqaləsi The European Azerbaijan Society (TEAS) jurnalının 1 yanvar 2016-cı il tarixli sayında işıq üzü görüb.

 

Yazıda işğal altında olan Qarabağ ərazisində toxuculuğun gedişi, 1750-ci ildən sonra mərkəzləşdirilmiş şəkildə inkişaf etdirilməsi xüsusi ilə vurğulanır. Burada toxuculuğun inkişafı indiki Laçın rayonunun ərazisinədə öz təsirini göstərir. Toxunan xalçaların iplikləri təmiz yundan olmaqla təbii boyalarla boyanmasından danışılır.

 

Məqalədə Laçında toxunan Qasımuşağı xalçalarının keçmiş tarixi, bu günü və gələcəyi, mənfur qonşularımız tərəfindən yaradılmış təhlükə barədə də söhbət açılır. Qasımuşağı xalçalarının istehsalı, yaranma tarixi, toxunma qaydaları, texniki xüsusiyyətləri haqqında geniş məlumat verilib.

 

Mətndə Qasımuşağı xalçalarının çeşnisinin Qasımuşağı tikmələrindən toxunduğu qeyd edilir. Xalçanın özünəməxsus xüsusiyyətləri qabardılaraq diqqətə çatdırılır. Lakinhayların işğalından sonra bu ərazilərdə "Qasımuşağı xalçaları"nın istehsalına son qoyulması, Qasımuşağı obasının əhalisi Azərbaycan Respublikasının bir çox rayon və obalarına məcburi köçkün həyatı yaşamasını söyləyən müəllif çətin bir işin öhdəsindən layiqincə gəlmişdir. Bu yazısı ilə Faiq İsmayılov təhlükə altında olan Azərbaycan mədəniyyətinin kiçik, lakin dəyərli bir hissəsi olan Qasımuşağı xalçalarını diqqət mərkəzində saxlamağa çalışmışdır.